12 Kasım 2015 Perşembe

Asansörde Kuyu Üst ve Alt Boşluğu Sığınma Alanları

Asansör makine dairesi ve asansör kuyusu asansör bakımcısının, periyodik kontrole gelenlerin çalışma alanıdır. Ayrıca makine dairesi, asansörde kalanların kurtarılması esnasında, kurtarma için görevlendirilen kişilerinde ulaştığı mekandır.
Asansör Yönetmeliği (95/16/AT) kapsamında piyasaya arz edilen asansörleri ve Asansör Yönetmeliği (95/16/AT)’nin yürürlüğe girmesinden önce monte edilmiş olan ve halen faal durumda bulunan asansörleri bakımı ve arızası 24/06/2015 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan son Asansör İşletme, Bakım ve Periyodik Kontrol Yönetmeliği'ne göre TSE Hizmet Yeterlilik Belgeli Asansör Firması veya Asansör Yetkili Servisine yaptırılmalıdır.

Burada değinmek istediğim TS EN 81-1+A3'de geçen;
Kuyu üst boşluğu:
5.7.1.1 Karşı ağırlık tam kapanmış tampon üzerinde otururken, aynı zamanda aşağıdaki dört şart yerine getirilmiş olmalıdır:
a) Kabin kılavuz rayı uzunluğu, yukarı yönde en az 0,1+0,035v² metre daha hareket mesafesine izin vermelidir,
b) Boyutları Madde 8.13.2’de verilen değerlere uygun olan kabin üstünün, (Madde 5.7.1.1 c‘de belirtilen parçaların üstündeki alanlar hariç) üst seviyesiyle, kuyu tavanının en alt seviyesi (kabin izdüşümüne rastgelen tavan altındaki sarkan kiriş ve parçalar dâhil) arasındaki serbest düşey mesafe en az 1,0 +0,035 v² metre olmalıdır,
c) Kuyu tavanının en alt kısmından,
1) Aşağıdaki 2. madde kapsamına girenlerin dışındaki kabin üstündeki en yüksek teçhizat parçasına olan mesafe en az 0,3 + 0,035v² metre olmalıdır,
2) Patenler veya makaraları, halat bağlantıları, varsa kabin üstü siperi ve varsa düşey hareket eden sürmeli kapı başlık ve parçalarının en yüksek kısmına olan serbest mesafe en az 0,1 + 0,035 v² metre olmalıdır.
d) Kabin üzerinde, 0,5 m x 0,6 m x 0,8 m boyutlarından küçük olmayan, bir yüzeyi üzerinde duran dikdörtgen bloğu alabilecek yer bulunmalıdır. Bloğun işgal ettiği mekan içinde direkt askı sisteminde (1/1 askı) askı halatları ve bağlantıları yer alabilir; ancak hiçbir halatın merkezi, bloğun düşey yüzeylerinden 0,15 m’den fazla mesafede bulunmamalıdır.
Eğitimlerde de kullandığım resimleri kaynağıyla paylaşıyorum:



Kuyu alt boşluğu:
"5.7.3.3 Kabin tam kapanmış tampon üzerinde otururken, aynı zamanda aşağıdaki üç şart yerine getirilmiş olmalıdır:
a) Kuyu alt boşluğunda, bir yüzü üzerinde duran, boyutları en az 0,5 m x 0,6 m x 1,0 m olan bir dikdörtgen bloğu içine alabilecek bir mekan bulunmalıdır,
b) Kuyu tabanı ile kabinin en alt kısımları arasındaki serbest düşey mesafe en az 0,5 m olmalıdır. Bu mesafe:
1) Kabin eteği, düşey hareket eden sürmeli kapı parçalarının en alt kısımları ile bitişik duvarlar,
2) Kabinin en alt kısımları ile kılavuz raylar
arasında, 0,15 m yatay bir mesafede en fazla 0,1 m’ye düşürülebilir;
c) Kuyu dibine sabit olarak tespit edilmiş parçaların en yüksek olanları (mesela: en yüksek konumunda bulunan denge halatlarının gergi tertibatı) ile b) 1. ve b) 2. maddelerinde belirtilenler hariç, kabinin en alt kısımları arasında en az 0,3 m serbest düşey mesafe bulunmalıdır."
 

Kuyu alt boşluğu ve kuyu üst boşluğunda istenen dikdörtgen bloğu içine alabilecek mekan acil durumlarda saklanma, sığınma boşluğudur.

Günümüzde yeni yapılarda bile doğru; kuyu alt boşluğu, kuyu üst boşluğu ölçüleri verilmiyor. Oysa daha proje aşamasında yetkin asansörcülere danışılsa sorun tamamen ortadan kalkar.
Asansör tasarımı, ilgili uyumlaştırılmış standartlara tamamen uygun değilse ne yapılması gerektiği konusu Asansör Yönetmeliğinde açıklanmıştır.
Ne tür modüllerde ne yapılması gerektiği Asansör Yönetmeliğinde açıklanmıştır. Öncelikle bir risk değerlendirmesi yapılmalı, Onaylanmış Kuruluşa başvurarak tasarım incelenmesi istenmelidir.

Şunu önemle belirtmek istiyorum ki:

31/08/2017 tarihinde mecburi olarak yürürlülüğe girecek olan, TS EN 81-20'de sığınma alanı boyutları daha açık tarif edilerek, sığınma yerinin yüksekliği verilmektedir. Bu standarda uygun imal edilecek asansörlerin kuyu alt boşluğu ve kuyu üst boşluğu ölçüleri de bu standarda uygun verilmelidir.


Beyan hızı 0,15 m/s ve altındaki asansörler Asansör Yönetmeliği kapsamında değildir. Bu ürünler Makina Emniyeti Yönetmeliği'ne göre piyasaya arz edilirler.
Bu ürünlerin çok daha düşük kuyu alt boşluğu ve kuyu üst boşluğu bulunmaktadır.
Standartları ise; TS EN 81-41 Asansörler - Yapım ve montaj için güvenlik kuralları - İnsan ve yük taşıması için özel asansörler - Bölüm 41: Hareket engelli insanların kullanımı için düşey kaldırma platformları
TS ISO 9386-1 Hareket engelliler için güç tahrikli kaldırma platformları - Emniyet, boyutlar ve işlevsel çalışma ile ilgili kurallar - Bölüm 1: Düşey kaldırma platformları'dır.

24/04/2013 tarihli İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği'ne göre;

EK-III Bakım, Onarım Ve Periyodik Kontroller İle İlgili Hususlar

1. Genel hususlar

1.1. İş ekipmanlarının bakım, onarım ve periyodik kontrolleri, ilgili ulusal ve uluslararası standartlarda belirlenen aralıklarda ve kriterlerde, imalatçı verileri ile fen ve tekniğin gereklilikleri dikkate alınarak yapılır.

1.2. İş ekipmanlarının bakımları (günlük, haftalık, aylık, üç aylık, altı aylık ve benzeri), ilgili standartlarda belirlenen veya imalatçının belirlediği şekilde, imalatçı tarafından yetkilendirilmiş servislerce veya işyeri tarafından görevlendirilmiş kişilerce yapılır.

1.4. Periyodik kontrol aralığı ve kriterleri standartlar ile belirlenmemiş iş ekipmanlarının periyodik kontrolleri, varsa imalatçının öngördüğü aralık ve kriterlerde yapılır. Bu hususlar, imalatçı tarafından belirlenmemiş ise iş ekipmanının periyodik kontrolü, bulunduğu işyeri ortam koşulları, kullanım sıklığı ile kullanım süresi gibi faktörler göz önünde bulundurularak, yapılacak risk değerlendirmesi sonuçlarına göre, belirlenecek aralıklarda yapılır. Belirlenen periyodik kontrol aralığının bu Yönetmelikte belirtilen istisnalar(*) dışında bir yılı aşmaması gerekir.

Hiç yorum yok :

Yorum Gönder