Metal Kaynak İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği

Metal kaynağı, metal parçaları bir araya getirme sürecinde yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Ancak, kaynak işlemleri çalışanlar için potansiyel tehlikeler içerebilir.

 

Bazı Yaygın Kaynak Yöntemleri:

Elektrik Ark Kaynağı (Electric Arc Welding): Bu kaynak yöntemi, elektrot adı verilen tel veya çubuklar kullanılarak yüksek sıcaklıklarda bir elektrik arkı oluşturularak gerçekleştirilir. Bu yöntem, MIG (Metal Inert Gas) kaynağı, TIG (Tungsten Inert Gas) kaynağı ve Elektrik Ark Kaynağı (SMAW) gibi alt kategorilere ayrılabilir.

Oksijen-Karbon Kaynağı (Oxyfuel Welding): Bu yöntemde, oksijen ve yakıt gazı (asetilen, propan vb.) birleştirilir ve yanıcı karışım ile yüksek sıcaklıklarda kaynak yapılır.

Lazer Kaynağı (Laser Welding): Lazer ışığı kullanarak yüksek hassasiyetli kaynak yapma işlemidir. Genellikle hassas ve ince malzemelerin kaynağında tercih edilir.

Plazma Kaynağı (Plasma Welding): Bu yöntemde, inert bir gaz (genellikle argon) kullanılarak yüksek enerjili bir plazma jeti oluşturulur ve kaynak işlemi gerçekleştirilir.

Sürtünme Kaynağı (Friction Welding): Bu kaynak yöntemi, iki parçayı sürtünme ve basınç kullanarak birleştirir. Genellikle döner parçaların birleştirilmesi için kullanılır.

Direnç Kaynağı (Resistance Welding): Bu yöntemde, iki metal parça elektrik akımı ile birleştirilir. Direnç noktalarında yüksek ısınma nedeniyle kaynak gerçekleşir.

Elektron Işını Kaynağı (Electron Beam Welding): Bu yöntemde, yüksek hızlı elektronlar kullanılarak malzemeler kaynatılır. Vakum altında gerçekleşir ve yüksek hassasiyet gerektiren uygulamalarda kullanılır.

Yüzey Kaynağı (Surface Welding): Yüzey kaynağı, iki malzemenin sadece yüzeylerini birleştirme işlemidir. Bu yöntem, kaplamalar veya onarımlar için yaygın olarak kullanılır.

Kaynak yöntemi, kullanılan malzemelerin türüne, kalınlığına, kaynak yapılacak işin türüne ve diğer faktörlere bağlı olarak seçilir.

 

Kaynak İşleminin Tehlikeleri:

Kaynak işlemleri, yüksek sıcaklıklar, alevler, dumanlar ve patlama riski gibi potansiyel tehlikeler içerir. Çalışanlar, bu işlem sırasında aşağıdaki risklere maruz kalabilir:

Isı ve Yanma Riski: Kaynak işlemi sırasında yüksek sıcaklıklar, yanıklara neden olabilir.

Solunum Sorunları: Kaynak dumanları solunum yolu sorunlarına yol açabilir.

Patlama Riski: Kaynak işlemi sırasında gazlar ve yanıcı maddelerle çalışılıyorsa, patlama riski vardır.

Gürültü: Kaynak işleminin yarattığı gürültü, işitme kaybına neden olabilir.

 

Kaynak İşlemi İçin İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemleri:

Yangın Önleme ve Söndürme: Kaynak işlemi sırasında yangın riskini azaltmak için uygun yangın söndürme ekipmanları bulundurulmalıdır.

Havalandırma: İyi bir havalandırma sistemi, dumanların dağılmasına yardımcı olur.

Eğitim: Çalışanlar, kaynak işlemi hakkında eğitilmeli ve iş sağlığı ve güvenliği prosedürleri konusunda bilinçlendirilmelidir.

Elektrik Güvenliği: Elektrik ark kaynağının kullanılması sırasında elektrik çarpması riskini önlemek için gerekli elektrik güvenliği önlemleri alınmalıdır.

Gaz Silindirleri: Gaz silindirlerinin güvenli bir şekilde depolanması ve taşınması önemlidir.

Kişisel Koruyucu Ekipmanlar: Çalışanlara uygun kişisel koruyucu ekipmanlar (göz koruması, yanmaz elbiseler, solunum maskeleri) sağlanmalıdır.

Kaynakçı Belgesi: Kaynakçılar ulusal veya uluslararası sertifikasyon programlarına katılarak kaynakçı belgesi almalıdır.

İş Sağlığı ve Güvenliğinde Ergonomi

Çalışanların sağlığı ve güvenliği, iş yerlerinin başarısını ve verimliliğini doğrudan etkileyen kritik bir faktördür. İşte bu noktada ergonomi, çalışanların işlerini daha rahat ve sağlıklı bir şekilde yapmalarına yardımcı olan önemli bir disiplindir. Bu makalede, iş sağlığı ve güvenliği alanında ergonomi kavramını ele alacak ve çalışma ortamlarında ergonomik prensiplerin nasıl uygulanabileceğini inceleyeceğiz.

Ergonomi Nedir?

Ergonomi, insanların fiziksel ve zihinsel ihtiyaçlarını iş ortamlarına uygun hale getirmek amacıyla tasarımı ve düzenlemeyi içeren bir bilim dalıdır. İş sağlığı ve güvenliği bağlamında ergonomi, çalışanların işlerini daha verimli bir şekilde yapmalarını, aynı zamanda iş sırasında ortaya çıkabilecek yaralanmaları ve rahatsızlıkları önlemeyi amaçlar.

IEA - Uluslararası Ergonomi Derneği ergonomi için aşağıdaki tanımı yapmaktadır:

 "Ergonomi (veya insan faktörleri), bir sistemin insan ve diğer öğeleri arasındaki etkileşimlerin anlaşılmasıyla ilgilenen bilimsel bir disiplindir ve insanın refahını ve genel sistem performansını optimize etmek için teori, prensipler, veriler ve yöntemler uygulayan meslektir."

Bu tanım, ergonomi kavramının temelini ve amacını açık bir şekilde ifade etmektedir. Ergonomi, insanların çeşitli sistemlerle etkileşimlerini anlama ve bu etkileşimleri iyileştirmek için bilim ve yöntemleri uygulama sürecini ifade eder. İş sağlığı ve güvenliği bağlamında bu tanım, iş ortamının insanların sağlığını ve genel sistem performansını en üst düzeye çıkarmak için nasıl tasarlanması gerektiğini vurgular.

Ergonomi ve İş Sağlığı İlişkisi

Daha İyi Fiziksel Sağlık: Ergonomik bir çalışma ortamı, çalışanların fiziksel sağlığını destekler. Doğru şekilde tasarlanmış bir ofis masası, doğru oturma pozisyonu ve bilgisayar ekranının göz seviyesine ayarlanması gibi faktörler, bel ve boyun ağrılarını azaltabilir.

Daha Yüksek Verimlilik: Ergonomik düzenlemeler, çalışanların işlerini daha hızlı ve daha verimli bir şekilde yapmalarına yardımcı olabilir. Bu da işyerinin genel verimliliğini artırır.

Yaralanma ve Rahatsızlık Azalması: Yanlış pozisyonlar, yüksek tekrarlı hareketler ve kötü ergonomik tasarıma sahip ekipmanlar, çalışanlarda yaralanmalara veya uzun süreli rahatsızlıklara yol açabilir. Ergonomik düzenlemeler bu riskleri azaltabilir.

Çalışan Memnuniyeti: Ergonomik bir çalışma ortamı, çalışanların memnuniyetini artırabilir. Bu da işyerindeki morale ve işten ayrılma oranlarına olumlu bir etki yapabilir.

Ergonomik olmayan çalışma koşullarında alınması gereken önlemler

Ergonomik olmayan çalışma koşullarında çalışanların sağlığı ve iş verimliliği risk altında olabilir. Bu nedenle, ergonomik olmayan çalışma koşullarında alınması gereken önlemler şunlar olabilir:

İşyeri Değerlendirmesi: İlk adım, mevcut çalışma koşullarını değerlendirmektir. İşyeri içindeki riskli alanları ve potansiyel ergonomi sorunlarını tespit etmek için bir değerlendirme yapılmalıdır.

Ergonomik Ekipmanlar: Ergonomik ekipmanların kullanılması, çalışanların rahat ve güvenli bir şekilde işlerini yapmalarına yardımcı olabilir. Örneğin, ergonomik ofis sandalyeleri, bilgisayar klavyeleri ve fareleri gibi ekipmanlar kullanılmalıdır.

Çalışma Yüzeyleri: Masalar, tezgahlar ve diğer çalışma yüzeyleri ergonomik olarak tasarlanmalıdır. Bu yüzeylerin yükseklikleri ve düzenlemeleri, çalışanların vücut pozisyonlarına uygun olmalıdır.

İş Pozisyonları: İş pozisyonları, çalışanların rahat ve doğru pozisyonlarda çalışmasını sağlamalıdır. Yanlış pozisyonlarda çalışma, uzun vadede kas ağrılarına, bel ve boyun ağrılarına neden olabilir.

Ara Verme ve Dinlenme: Çalışanlara düzenli ara verme ve dinlenme fırsatları sunulmalıdır. Özellikle monoton işlerde, düzenli mola vermek, çalışanların kas yorgunluğunu azaltabilir.

Eğitim ve Farkındalık: Çalışanlar, ergonomik ilkeler konusunda eğitilmelidir. Doğru çalışma pozisyonlarını nasıl sağlayacaklarını ve ergonomik olmayan koşullarda potansiyel riskleri nasıl tanıyacaklarını bilmeleri önemlidir.

İş Yükü Yönetimi: İş yükü, çalışanların kapasitesini aşmamalıdır. Aşırı iş yükü, hem fiziksel hem de zihinsel olarak stres yaratabilir ve performansı olumsuz etkileyebilir.

İşyeri Düzenlemesi: İşyeri düzeni, çalışma alanlarının düzenli ve temiz tutulmasını içermelidir. Engelleri ve potansiyel tehlikeleri ortadan kaldırmak için düzenli bakım yapılmalıdır.

Çalışan Geri Bildirimi: Çalışanların görüşleri ve geri bildirimleri dinlenmeli ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi için önerileri değerlendirilmelidir.

Ergonomi Uzmanları ile İşbirliği: Büyük işyerleri, ergonomi uzmanlarından yardım alabilirler. Bu uzmanlar, işyeri koşullarını değerlendirebilir ve uygun düzeltmeleri önererek çalışanların sağlığını ve verimliliğini artırabilirler.

Ergonomik olmayan çalışma koşullarının düzeltilmesi, çalışanların sağlığını ve iş performansını olumlu bir şekilde etkileyebilir.

Ergonomi, iş sağlığı ve güvenliği konusunda vazgeçilmez bir bileşendir. Çalışanların sağlığı ve refahı, işyerlerinin başarısını ve verimliliğini doğrudan etkiler. Ergonomik ilkeleri anlamak ve uygulamak, çalışanların daha sağlıklı, daha mutlu ve daha verimli bir şekilde çalışmalarına yardımcı olabilir.

İSG Önemli Süreler ve Sayılar

İşyeri Hekimi, İş Güvenliği Uzmanı çalıştırma yükümlülüğü, periyodik sağlık muayenesi, İSG eğitimi ve risk değerlendirme…….vb. konularında özet tablo aşağıdadır.

 

ÖZET TABLO	AZ TEHLİKELİ	TEHLİKELİ	ÇOK TEHLİKELİ	10’DAN AZ ÇALIŞAN AZ TEHLİKELİ YILLIK
TAM GÜN  İşyeri Hekimi (1)	2000 çalışan	1000 çalışan	750 çalışan
TAM GÜN İş Güvenliği Uzmanı (2)	1000 çalışan	500 çalışan	250 çalışan
İşyeri Hekimi Hizmet Süresi (1)	AYLIK 5 dakika / çalışan	AYLIK 10 dakika / çalışan	AYLIK 15 dakika /      çalışan	25 dakika / çalışan
Periyodik Muayene Yenileme Süresi (1)	5 yılda*	3 yılda*	1 yılda*
İş Güvenliği Uzmanı Hizmet Süresi (2)	AYLIK 10 dakika / çalışan	AYLIK 20 dakika / çalışan	AYLIK 40 dakika /    çalışan	60 dakika / çalışan
Eğitim Yenileme (3)	3 yılda	2 yılda	1 yılda
Eğitim Süresi (minimum) (3)	8 saat / çalışan	12 saat / çalışan	16 saat / çalışan
Risk Değerlendirme Yenileme (4)	6 yıl	4 yıl	2 yıl
Acil Durum Planı (5)	6 yıl	4 yıl	2 yıl
İlkyardımcı Sayısı (6)	20 çalışana bir	15 çalışana bir	10 çalışana bir

* “özel politika gerektiren grupta yer alanlardan çocuk, genç ve gebe çalışanlar için en geç altı ayda bir defa olmak üzere periyodik muayene tekrarlanır.”

Kaynaklar:

1) İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik

2) İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik

3) Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik

4) İş Sağlığı Ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği

5) İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik

6) İlkyardım Yönetmeliği

 

Çalışan Temsilcisi Sayısı:

http://www.guvenlikkulturu.com/2013/10/calsan-temsilcisi-nedir.html

Destek Elemanı Sayısı:

http://www.guvenlikkulturu.com/2013/11/destek-eleman-nedir.html