06.04.2004
Tarihli İş Kanununa İlişkin Çalışma
Süreleri Yönetmeliği’ne göre;
Ara
dinlenmeleri, iklim, mevsim, yöredeki gelenekler ve işin niteliği göz önünde
tutularak, yirmidört saat içinde kesintisiz oniki saat
dinlenme süresi dikkate alınarak düzenlenir.
Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırkbeş saattir. Aksi
kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit
ölçüde bölünerek uygulanır.
Haftanın
iş günlerinden birinde kısmen çalışılan işyerlerinde, bu süre haftalık çalışma
süresinden düşüldükten sonra, çalışılan sürenin çalışılan gün sayısına
bölünmesi suretiyle günlük çalışma süreleri belirlenir.
Günlük çalışma süresi her ne şekilde olursa olsun 11 saati aşamaz.
Bir
işçinin bu sınırları aşan sürelerle çalıştırılmasında;
a) 4857
sayılı İş Kanununun 41 (Fazla
çalışma ücreti - Fazla çalışma, Kanunda yazılı koşullar çerçevesinde,
haftalık kırkbeş saati aşan çalışmalardır. Her bir saat fazla çalışma için
verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde
elli yükseltilmesi suretiyle ödenir.), 42 (Zorunlu nedenlerle fazla çalışma - Gerek bir
arıza sırasında, gerek bir arızanın mümkün görülmesi halinde yahut makineler
veya araç ve gereç için hemen yapılması gerekli acele işlerde, yahut zorlayıcı
sebeplerin ortaya çıkmasında, işyerinin normal çalışmasını sağlayacak dereceyi
aşmamak koşulu ile işçilerin hepsi veya bir kısmına fazla çalışma yaptırılabilir.) ve 43 (Olağanüstü hallerde fazla çalışma) üncü maddeleri,
b) 79
sayılı Milli Korunma Suçlarının Affına, Milli Korunma Teşkilat, Sermaye ve Fon
Hesaplarının Tasfiyesine ve Bazı Hükümler İhdasına Dair Kanunun 6 ncı maddesi
hükümleri
uygulanır.
Denkleştirme Esasına Göre Çalışma
Tarafların yazılı anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi,
işyerinde haftanın çalışılan günlerine günde onbir saati aşmamak koşuluyla
farklı şekilde dağıtılabilir. Bu halde, yoğunlaştırılmış iş haftası veya
haftalarından sonraki dönemde işçinin daha az sürelerle çalıştırılması
suretiyle, toplam çalışma süresi, çalışması gereken toplam normal süreyi
geçmeyecek şekilde denkleştirilir.
Denkleştirme iki aylık süre içinde tamamlanacak, bu süre toplu iş
sözleşmeleri ile dört aya kadar artırılabilecektir.
Parça
başına, akort veya götürü gibi yapılan iş tutarına göre ücret ödenen işlerde de
bu Yönetmeliğin denkleştirmeye ilişkin hükümleri uygulanır.
Kısmi Süreli
Çalışma
İşyerinde tam
süreli iş sözleşmesi ile yapılan emsal çalışmanın üçte ikisi oranına kadar
yapılan çalışma kısmi süreli çalışmadır.
Telafi
Çalışması
Zorunlu
nedenlerle işin durması, ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra
işyerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerle işyerinde normal çalışma
sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılması veya tamamen tatil edilmesi ya da
işçinin talebi ile kendisine 4857 sayılı İş Kanunu, iş sözleşmeleri ve toplu iş
sözleşmeleri ile öngörülen yasal izinleri dışında izin verilmesi hallerinde,
işçinin çalışmadığı bu sürelerin telafisi için işçiye yaptırılacak çalışma,
telafi çalışmasıdır.
Telafi
çalışması, günlük en çok çalışma süresi olan 11 saati aşmamak koşulu ile günde
3 saatten fazla olamaz. Telafi çalışması, tatil günlerinde yaptırılamaz.
