YSC Periyodik Kontrolü Kafa Karışıklığı Yapmış mıydı?

YSC (Yangın Söndürme Cihazlarının) Periyodik Kontrolü ile ilgili 1 nolu yönetmelikte belli meslek gruplarına yetki tanımlamasına karşın, aynı yönetmelikte kriter olarak 2 nolu yönetmeliğe atıf yapması, yönetmelikte belirtilen standardın iptal olması ve yerine TSE ISO/TS 11602-2 standardının geçmesi nedeniyle mevzuatı açıklamaya çalışırsak;

ADI	PERİYOT	PERİYOT DAYANAĞI	AÇIKLAMA
Muayene	30 günde bir	TSE ISO/TS 11602-2	Çalışanlar tarafından gözle muayene
Kontrol	6 ayda bir	Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik	1 Nolu Yönetmeliğe göre; Makine mühendisleri, makine ve metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler, makine tekniker veya yüksek teknikerleri yetkili
Bakım	6 ay ila 1 yıl Maksimum 1 yıl	TSE ISO/TS 11602-2	2 Nolu Yönetmeliğe göre; Söndürücülerin bakımını yapan üreticinin veya servis firmalarının Sanayi ve Ticaret Bakanlığının dolum ve servis yeterlilik belgesine sahip olması gerekir.

 

AÇIKLAMA:

1 nolu yönetmelik; İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği

"Tablo-3: Tesisatların periyodik kontrol süreleri ile kontrol kriterleri

EKİPMAN ADI: Portatif yangın söndürücüler (yangın söndürme cihazları) 

PERİYODİK KONTROL DÖNEMİ (Azami Süre) (İlgili standardın öngördüğü süreler saklı kalmak koşulu ile): Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl

PERİYODİK KONTROL KRİTERLERİ (İlgili standartlar aşağıda belirtilmiştir.): Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğe uygun şekilde gerçekleştirilir.

(TSE ISO/TS 11602-2 standartında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.)"

"Madde 2.3.2’de yer verilenlerin dışında kalan ve Tablo-3’te belirtilen tüm tesisatların periyodik kontrolleri yetkili olan; makine mühendisleri, makine ve metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler, makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır."

 

2 nolu yönetmelik; Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik

 

Taşınabilir söndürme tüpleri - Madde 99 Fıkra 7;

“(7) Yangın söndürücülerin periyodik kontrolü ve bakımı TS 11748 standardına göre yapılır. Söndürücülerin bakımını yapan üreticinin veya servis firmalarının Sanayi ve Ticaret Bakanlığının dolum ve servis yeterlilik belgesine sahip olması gerekir. Servis veren firmalar, istenildiğinde müşterilerine belgelerini göstermek zorundadır. Söndürme tüplerinin altı ayda bir kontrol edilmesi, yıllık genel bakımlarının yapılması, standartlara uygun toz kullanılması ve dört yıl sonunda tozunun değiştirilmesi şarttır.”

 

TSE ISO/TS 11602-2 Standardı;

"4.2 Muayene 4.2.1 Söndürücüler hizmete ilk alındığı zaman kontrol edilmeli ve sonrasında yaklaşık 30 günlük aralıklarla kontrol yapılmalıdır. Şartlar gerektirdiğinde, söndürücüler daha sık aralıklarla kontrol edilmelidir.

4.3.1 Genel Ek C’de belirtilenin dışında tüm söndürücüler aşağıda gösterildiği şekilde bakıma tabi tutulmalıdır. a) Yılda bir kereden fazla ancak altı aydan az olmayacak sürede,"

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (Karar Sayısı: 4825)

20 Kasım 2021 tarihli Resmi Gazetede "Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (Karar Sayısı: 4825)" yayınlanmıştır. 

"Çevre ve Şehircilik Bakanlığı" ibareleri "Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı" olarak değişmiştir.

Yönetmelik değişikliğinde orman alanlarına yakın yapılara yönelik düzenlemeler yer almaktadır.

Yönetmelik Değişiklik Linki: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/11/20211120-13.pdf

Taşınabilir Söndürme Cihazları

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğe göre;
"Taşınabilir Söndürme Cihazları
MADDE 99- (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.)  
(1) Taşınabilir söndürme cihazlarının tipi ve sayısı, mekânlarda var olan durum ve risklere göre belirlenir. Buna göre;  
a) A sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle çok maksatlı kuru kimyevi tozlu veya sulu,  
b) B sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle kuru kimyevi tozlu, karbondioksitli veya köpüklü,   
c) C sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle kuru kimyevi tozlu veya karbondioksitli,  
ç) D sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle kuru metal tozlu,   söndürme cihazları bulundurulur. Hastanelerde, huzurevlerinde, anaokullarında ve benzeri yerlerde sulu veya temiz gazlı söndürme cihazlarının tercih edilmesi gerekir.   
(2) Düşük tehlike sınıfında her 500 m2, orta tehlike ve yüksek tehlike sınıfında her  250 m² yapı inşaat alanı için 1 adet olmak üzere, uygun tipte 6 kg’lık kuru kimyevî tozlu veya eşdeğeri gazlı yangın söndürme cihazları bulundurulması gerekir.   
(3) Otoparklarda, depolarda, tesisat dairelerinde ve benzeri yerlerde ayrıca tekerlekli tip söndürme cihazı bulundurulması mecburidir.  
(4) Söndürme cihazları dışarıya doğru, geçiş boşluklarının yakınına ve dengeli dağıtılarak, görülebilecek şekilde işaretlenir ve her durumda kolayca girilebilir yerlere, yangın dolaplarının içine veya yakınına yerleştirilir. Söndürme  cihazlarına ulaşma mesafesi en fazla 25 m olur. Söndürme cihazlarının, kapı arkasında, yangın dolapları hariç kapalı dolaplarda ve derin duvar girintilerinde bulundurulmaması ve ısıtma cihazlarının üstüne veya yakınına konulmaması gerekir. Ancak, herhangi  bir sebeple söndürme cihazlarının doğrudan görünmesini engelleyen yerlere konulması halinde, yerlerinin uygun fosforlu işaretler ile gösterilmesi şarttır. 
(5) Taşınabilir söndürme cihazlarında söndürücünün duvara bağlantı asma halkası duvardan kolaylıkla alınabilecek şekilde yerleştirilir ve 4 kg’dan daha ağır ve 12 kg’dan hafif olan cihazların zeminden olan yüksekliği yaklaşık 90 cm’yi aşmayacak şekilde montaj yapılır.  
(6) Arabalı yangın söndürme cihazlarının TS EN 1866 ve diğer taşınabilir yangın söndürme cihazlarının TS 862- EN 3 kalite belgeli olması şarttır.  
(7) Yangın söndürme cihazlarının periyodik kontrolü ve bakımı TS ISO 11602-2 standardına göre yapılır. Söndürme cihazlarının bakımını yapan üreticinin veya servis firmalarının dolum ve servis yeterlilik belgesine sahip olması gerekir. Servis veren firmalar, istenildiğinde müşterilerine belgelerini göstermek zorundadır. Söndürme cihazlarının standartlarda belirtilen hususlar doğrultusunda yılda bir kez yerinde genel kontrolleri yapılır ve dördüncü yılın sonunda içindeki söndürme maddeleri yenilenerek hidrostatik testleri yapılır. Cihazlar dolum için alındığında, söndürme cihazlarının bulundukları yerleri tehlike altında bırakmamak için, servisi yapan firmalar, bakıma aldıkları yangın söndürme cihazlarının yerine, aldıkları söndürücü cihazın özelliğinde ve aynı sayıda kullanıma hazır yangın söndürme cihazlarını geçici olarak bırakmak zorundadır.   
(8) Binalara konulacak yangın söndürme cihazlarının cinsi, miktarı ve yerlerinin belirlenmesi konusunda, gerekirse mahalli itfaiye teşkilatının görüşü alınabilir."

Yakıt Depoları

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik'e göre Yakıt Depoları;

"Yakıt depoları 

MADDE 56- 

(1) Yakıt depoları, yangına dayanıklı bölmelerle korunmuş bir hacme yerleştirilir. Yakıt deposu ile kazan dairesinin yangına 120 dakika dayanıklı bir bölme ile ayrılmış olması gerekir. Depoda yeterli havalandırmanın sağlanması ve tank kapasitesinin en az üçte birini alacak şekilde havuzlama yapılması şarttır. Yakıt tankları, ilgili Türk Standartlarına göre hesaplanır ve yerleştirilir. 

(2) Akaryakıt depoları; merdiven altına, merdiven boşluğuna, mutfağa, banyoya ve yatak odasına konulamaz.  

(3) Kalorifer yakıtı olarak kullanılan sıvı yakıtlar; aşağıda belirtilen şekilde ve miktarlarda depolanabilir:

a) 1000 litreye kadar bodrumda ve varil içinde, 

b) 3000 litreye kadar bodrumda ve sızıntısız sac kaplarda, 

c) (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) 40000 litreye kadar bina içinde bodrum katta, yangına 120 dakika dayanıklı kâgir odada sızıntısız tanklarda veya bina dışında sızıntısız yeraltı ve yerüstü tanklarında, 

ç) (Mülga: 10/8/2009-2009/15316 K.) 

d) Stok ihtiyacının 40000 litreden fazla olması hâlinde, yakıt tankları, binadan ayrı, bağımsız, tek katlı bir binaya yerleştirilmiş ve Sekizinci Kısımda belirtilen emniyet tedbirleri alınmış şekilde. 

(4) Akaryakıt depolarının metal bölümleri, ilgili yönetmeliklere göre statik elektriğe karşı topraklanır.   

(5) Akaryakıt yakan kat kaloriferinin yakıt depoları daire içinde merdiven boşluklarına ve mutfağa, banyoya ve yatak odasına konulamaz. Bu depolar, bu Yönetmelikte belirtilen hususlara ve ilgili standartlara uymak kaydıyla, bodrumda en fazla 2000 litre hacminde yapılabilir. Günlük yakıt deposu ise, en fazla 100 litre olmak üzere, daire içinde kapalı bir hacimde yapılabilir. Günlük yakıt deposu sadece havalık ile atmosfere açılır, taşma borusu ana yakıt deposuna bağlanır. (6) Kat kaloriferi tesisatı bulunan veya gazyağı kullanan binalarda, en az 1 adet 6 kg'lık kuru ABC tozlu el yangın söndürme cihazı bulundurulması şarttır. 

(7) Kömürlük; kazan dairesine bitişik, taban kotu el ile veya stoker ile yükleme ve boşaltmaya elverişli olarak tesis edilir. Kömürün rahat taşınabilmesi ve cürufun kolay atılabilmesi gerekir. Kömürlük alanı 1.5 m kömür yüksekliği esas alınarak hesaplanır."

Linki: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/3.5.200712937.pdf

Kaçış Yolu Sayısı ve Genişliği

9 Eylül 2009 tarihli değişiklikler işlenmiş 19 Aralık 2007 tarihli Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik’e göre kaçış yolu sayısı ve genişliği

MADDE 33- (1) Toplam çıkış genişliği, 32 nci maddeye göre hesaplanan bir kattaki kullanım alanlarındaki toplam kullanıcı sayısının birim genişlikten geçen kişi sayısına bölümü ile elde edilen değerin 0.5 m ile çarpılması ile bulunan değerden az olamaz. Hiçbir çıkış veya kaçış merdiveni veyahut diğer kaçış yolları, hesaplanan bu değerlerden ve 80 cm’den daha dar genişlikte ve toplam kullanıcı sayısı 50 kişiden fazla olan katlarda bir kaçış yolunun genişliği 100 cm'den az olmayacak şekilde çıkış sayısı bulunur. Kaçış yolu, bu özelliği dışında, yapının mekânlarına hizmet veren koridor ve hol olarak kullanılıyor ise, 110 cm’den az genişlikte olamaz.

(2) Yüksek binalarda kaçış yollarının ve merdivenlerin genişliği 120 cm’den az olamaz.

(3) Genişliği 200 cm’yi aşan merdivenler, korkuluklar ile 100 cm’den az olmayan ve 160 cm’den fazla olmayan parçalara ayrılır. Kaçış yolu koridoru yüksekliği 210 cm’den az olamaz.

(4) İki çıkış gereken mekânlarda, her bir çıkışın toplam kullanıcı yükünün en az yarısını karşılayacak genişlikte olması gerekir.

(5) Genişlikler, temiz genişlik olarak ölçülür. Kaçış merdivenlerinde ve çıkış kapısında temiz genişlik aşağıda belirtilen şekilde ölçülür:

a) Kaçış merdivenlerinde temiz genişlik hesaplanırken, küpeştenin yaptığı çıkıntının 80 mm’si temiz genişliğe dâhil edilir.

b) Çıkış kapısında; tek kanatlı kapıda temiz genişlik, kapı kasası veya lamba çıkıntısı ile 90 derece açılmış kanat yüzeyi arasındaki ölçüdür. Tek kanatlı bir çıkış kapısının temiz genişliği 80 cm’den az ve 120 cm’den çok olamaz. İki kanatlı kapıda temiz genişlik, her iki kanat 90 derece açık durumdayken kanat yüzeyleri arasındaki ölçüdür.

(6) Bütün çıkışların ve erişim yollarının aşağıda belirtilen şartlara uygun olması gerekir:

a) Çıkışların ve erişim yollarının açıkça görülebilir olması veya konumlarının simgeler ile vurgulanması ve her an kullanılabilmesi için engellerden arındırılmış hâlde bulundurulması gerekir.

b) Bir yapıda veya katlarında bulunan her kullanıcı için, diğer kullanıcıların kullanımında olan odalardan veya mekânlardan geçmek zorunda kalınmaksızın, bir çıkışa veya çıkışlara doğrudan erişim sağlanması gerekir.

Acil Durum Asansörü (İtfaiye Asansörü)

9 Eylül 2009 tarihli değişiklikler işlenmiş 19 Aralık 2007 tarihli Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik’e göre;

MADDE 4- ç) Acil durum asansörü (İtfaiye asansörü): Binalarda bulunan, kullanımı doğrudan yangın söndürme ve kurtarma ekiplerinin veya itfaiyenin denetimi altında bulunan ve ek korunum uygulanmış olan özel asansörü, 

MADDE 34- (4) Acil durum asansörü önünde yapılacak yangın güvenlik holü alanı, 6 m 2’den az, 10 m2’den çok ve herhangi bir boyutu 2 m’den daha az olamaz.
7) (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Acil durum asansörü ile yapı yüksekliği 51.50 m’den fazla olan binalarda kaçış merdiveni önüne yangın güvenlik holü yapılması zorunludur. Acil durum asansörünün yangın merdiveni önündeki güvenlik holüne açılması gerekir. 

Acil durum asansörü 

MADDE 63- (1) Acil durum asansörü; bir yapı içinde yangına müdahale ekiplerinin ve bunların kullandıkları ekipmanın üst ve alt katlara makul bir emniyet tedbiri dâhilinde hızlı bir şekilde taşınmasını sağlamak, gerekli kurtarma işlemlerini yapmak ve aynı zamanda engelli insanları tahliye edilebilmek üzere tesis edilir. Asansör, aynı zamanda normal şartlarda binada bulunanlar tarafından da kullanılabilir. Ancak, bir yangın veya acil durumda, asansörün kontrolü acil durum ekiplerine geçer. 

(2) Yapı yüksekliği 51.50 m'den daha fazla olan yapılarda, en az 1 asansörün acil hâllerde kullanılmak üzere acil durum asansörü olarak düzenlenmesi şarttır. 

(3) Acil durum asansörleri önünde, aynı zamanda kaçış merdivenine de geçiş sağlayacak şekilde, her katta 6 m2 ’den az, 10 m2’den çok ve herhangi bir boyutu 2 m’den az olmayacak yangın güvenlik holü oluşturulur. 

(4) (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Acil durum asansörünün kabin alanının en az 1.8 m², hızının zemin kattan en üst kata 1 dakikada erişecek hızda olması ve enerji kesilmesi hâlinde, otomatik olarak devreye girecek özellikte ve 60 dakika çalışır durumda kalmasını sağlayacak bir acil durum jeneratörüne bağlı bulunması gerekir. 

(5) Acil durum asansörlerinin elektrik tesisatının ve kablolarının yangına karşı en az 60 dakika dayanıklı olması ve asansör boşluğu içindeki tesisatın sudan etkilenmemesi gerekir. 

(6) Acil durum asansörünün makina dairesi ayrı olur ve asansör kuyusu basınçlandırılır. 

MADDE 89- (4) Yangın anında acil durum asansör kuyularının yangın etkisi altında kalmaması için acil durum asansörü kuyularının basınçlandırılması gerekir. 

Açıklama: 1.8 m² kullanılabilir kabin alanı, TS EN 81-1+ A3'e göre 800 kg beyan yüklü asansörü tarif eder. Yani Acil Durum (İtfaiye) Asansörü en az 800 kg beyan yüklü olmalıdır.

Acil Durum (İtfaiye) Asansörleri TS EN 81-72 standardına uygun olmalıdır.

Bina Tehlike Sınıflandırması

9 Eylül 2009 tarihli değişiklikler işlenmiş 19 Aralık 2007 tarihli Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik’e göre Bina Tehlike Sınıflandırması;

Ek-1/A  Düşük Tehlike Kullanım Alanları: Düşük yangın yüküne sahip, düşük yanabilirliği olan ve yangına karşı direnci en az 30 dakika olan 126 m²’den büyük bölümü olmayan mekânlar. Okullar ve diğer eğitim kurumları (belirli alanları* ),  bürolar (belirli alanları* ) , hapishaneler

* Kullanım alanları, Ek-1/B ve Ek-1/C kapsamına girmeyen alanlar.

Ek-1/B  Orta Tehlike Kullanım Alanları: Cam ve seramikler, Kimyasallar, Mühendislik (Metal levha üretimi, Otomotiv fabrikaları, tamirhaneleri, Elektronik fabrikaları, buzdolabı ve çamaşır makinesi fabrikaları), Yiyecek ve içecekler, Çeşitli, Kâğıt, Lastik ve plastik, Dükkânlar ve ofisler, Tekstiller ve konfeksiyon, Kereste ve tahta fabrikaları/tesisleri tablo halinde açıklamıştır.

Ek-1/C  Yüksek Tehlike Kullanım Alanları: Döşemelik kumaş ve muşamba fabrikaları, kumaş ve muşamba yer döşemeleri  imalatı, Boya, renklendirici ( ahşap renklendirici ve koruyucuları-pnoteks) ve vernik imalâtı, Yapay kauçuk, reçine, lamba isi ve terebentin imalatı, Talaş fabrikaları, Odun yünü imalatı fabrikaları/tesisleri tablo halinde açıklamıştır.

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik

9 Eylül 2009 tarihli değişiklikler işlenmiş 19 Aralık 2007 tarihli Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik’te geçen bazı tanımlar;

Alevlenme noktası: Isınan maddeden çıkan gazların, bir alevin geçici olarak yaklaştırılıp uzaklaştırılması sonucunda yanmayı sürdürdüğü en düşük sıcaklığı,

Atrium (Değişik: 09/09/2009 – 27344 R.G.  / 2 md.): İki veya daha çok sayıda katın içine açıldığı, merdiven yuvası, asansör kuyusu, yürüyen merdiven boşluğu veya su, elektrik, havalandırma, iklimlendirme, haberleşme, tesisat bacaları ve şaftlar hariç, üstü kapalı geniş ve yüksek hacmi,

Kullanıcı yükü: Herhangi bir anda, bir binada veya binanın esas alınan belirli bir bölümünde bulunma ihtimali olan toplam insan sayısını,

Kullanıcı yük katsayısı: Yapılarda kişi başına düşen kullanım alanının metrekare cinsinden m²/kişi olarak ifadesini,

Yangın bölgesi (zonu): Yangın hâlinde, uyarı ve söndürme tedbirleri diğer bölümlerdeki sistemlerden ayrı olarak devreye giren bölümü,

Yangın kompartımanı: Bir bina içerisinde, tavan ve taban döşemesi dâhil olmak üzere, her yanı en az 60 dakika yangına karşı dayanıklı yapı elemanları ile duman ve ısı geçirmez alanlara ayrılmış bölgeyi,

Yangın yükü: Bir yapı bölümünün içinde bulunan yanıcı maddelerin kütleleri ile alt ısıl değerleri çarpımları toplamının, plandaki toplam alana bölünmesi ile elde edilen ve MJ/m² olarak ifade edilen büyüklüğü,

Yüksek bina (Değişik: 09/09/2009 – 27344 R.G.  / 2 md.): Bina yüksekliği 21.50 m’den, yapı yüksekliği 30.50 m’den fazla olan binaları,

Yüksek tehlike: Yüksek tehlike sınıfına giren maddelerin üretildiği, kullanıldığı ve depolandığı yerleri ifade eder.